به گزارش رهیاب، حسن بن علی بن محمد(ع) مشهور به امام حسن عسکری(ع) عسکری یازدهمین پیشوا ورهبر شیعیان در مدینه متولد شد ودرسنین کودکی به خاطر وضع پیش آمده برای پدر گرامی شان که مجبور بودند در سامراء زندگی کنند، لذا همراه پدر به این شهر آمدند و تا آخر عمر شریف شان در این دیار زندگی کردند.امام به مدت شش سال امامت را بر عهده داشت. او فرزند امام هادی(ع) و پدر امام مهدی(عج) است.

مشهورترین لقب وی، عسکری است که به اقامت اجباری‌اش در سامرا اشاره دارد. او در سامرا تحت مراقبت حکومت عباسی قرار داشت و برای فعالیت‌هایش با محدودیت روبه‌رو بود. امام عسکری(ع) از طریق نمایندگان خود و نیز از راه نامه‌نگاری با شیعیان ارتباط داشت. عثمان بن سعید، نخستین نایب خاص امام زمان(عج)، از نمایندگان خاص وی نیز به شمار می‌رفت. 

زندگینامه امام حسن عسکری  به گفته غلامان، امام در زندان روزها روزه می گرفت و تا پاسی از شب به عبادت و راز و نیاز با خداوند مشغول بود. با اینکه امام به غیر از شیعیان خاص با افراد دیگر ملاقاتی نداشت اما حکومت برای حفظ آرامش خود بیشتر اوقات، امام را زندانی و ممنوع از معاشرت با دیگران می کرد.علت معاشرت کم امام هادی(ع) و امام حسن عسگری(ع) با مردم، علاوه بر مراقبت شدید دستگاه خلافت و ممنوع الملاقات بودن آنها، نزدیک بودن به زمان دوران غیبت حضرت مهدی (ع) بود که مردم باید بدان خو می گرفتند. 

امام حسن عسکری(ع) از طرف دستگاه خلافت عباسی تحت نظر و محدودیت شدید بود اما ایشان در تربیت شاگردان برای آموزش آیین اسلام و اشکال ها و شبهات مخالفان و تعیین اندیشه صحیح اسلامی غافل نبودند.  امام عسکری(ع) از نمایندگانی جهت ارتباط با شیعیان استفاده می کرد. درشمار این افراد به ویژه باید از عقید، خادم خاص وی، یاد کرد که امام او را از کودکی بزرگ کرده و حامل بسیاری از نامه های ایشان به شیعیان بود.(شیخ طوسی، الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۲۷۲) 

دلیل مشرف نشدن امام حسن عسکری(ع) به مکه 

خلفای عباسی چنان بر امام سخت گرفتند او را همچون پدرش در پادگان سامرا تحت نظارت و مراقبت دائمی نگاه داشتند که ایشان در تمام عمر خود نتوانستند حتی برای یک بار به زیارت خانه خدا و قبر پیامبر در مدینه برود لذا تنها امامی است که به مکه نرفته است. ایشان حتی به بعضی از شیعیان خود هم پس از برعهده گرفتن هزینه سفرشان وکالت می داد تا به نیابت از او به کربلا که فاصله زیادی با سامرا نداشت رفته، قبر امام حسین(ع) را به نیابت از او زیارت کنند و تربت امام حسین را برای او سوغات آورند. 

  امام حسن عسگری در دوران کوتاه امامت خود آثار مهمی نشر احکام و بیان مسائل فقهی و جهت دادن به حرکت انقلابی شیعیانی که از راههای دور برای کسب فیض به محضر امام (ع) می رسیدند بر جای گذاشت.  تفسیر قرآن از جمله زمینه هایی است که مورد توجه ویژه امام حسن عسکری(ع) بوده است تا بدانجا که یک متن مفصل در تفسیر قرآن (که در شمار کهن ترین آثار میراث تفسیری امامیه است) به ایشان منسوب شده است. 

در زمان امام یازدهم تعلیمات عالیه قرآنی، نشر احکام الهی و مناظرات تغییرات علمی بسیاری را تجربه کرد، فرهنگ شیعی که شناخته شده بود در رشته های دیگر نیز مانند فلسفه و کلام باعث ظهور مردان بزرگی چون یعقوب بن اسحاق کندی(خود معاصر امام حسن عسکری و تحت تعلیم ایشان بود) شد.  یکی از القابی که برای امام حسن عسکری(ع) به کار رفته، لقب «فقیه» است.(طریحی، جامع المقال، ۱۳۵۵ش، ص۱۸۵) این نشان می دهد که امام از سوی اصحابش به طور خاص به این وجه شناخته می شده است. بخشی از احادیث ایشان به حوزه فقه و ابواب مختلف آن مربوط می شود.  در قدرت علمی امام حسن عسکری (ع) نکته های بسیاری گفته شده است؛ یعقوب بن اسحاق کندی فیلسوف بزرگ عرب که دانشمند معروف ایرانی ابونصر فارابی شاگرد مکتب وی بوده است،در مناظره با آن حضرت درمانده گشت و کتابی را که بر رد قرآن نوشته بود سوزاند و بعدها از دوستداران و در صف پیروان آن حضرت درآمد. 

از آنجا که امامان معصوم علیهم السلام برترین نمونه و اسوه کامل صفات عالیه انسانی بودند، رفتار آنان در همه ابعاد می تواند برای پیروانشان درس آموز باشد. و یکی از آن صفات زیبا، سخاوت است. ما در مورد سخاوت امام عسکری علیه السلام فقط به نقل یک روایت بسنده می کنیم:  محمد بن علی می گوید:زمانی بر اثر تهیدستی کار زندگی بر ما سخت شد. پدرم گفت:بیا با هم به نزد ابو محمد (امام عسکری علیه السلام) برویم. می گویند او مردی بخشنده است و به جود و سخاوت شهرت دارد. گفتم:او را می شناسی؟ گفت:نه، او را هرگز ندیده ام.  با هم به راه افتادیم. در بین راه پدرم گفت:چقدر خوب است که آن بزرگوار دستور دهد به ما۵۰۰ درهم بپردازند! تا با آن نیازهایمان را برطرف کنیم. دویست درهم برای لباس، دویست درهم برای پرداخت بدهی و صد درهم برای مخارج دیگر!  من پیش خود گفتم:کاش برای من هم سیصد درهم دستور دهد که با صد درهم آن یک مرکب بخرم و صد درهم برای مخارج و صد درهم برای پوشاک باشد تا به کوهستان (در اطراف همدان و قزوین) بروم.

هنگامی که به سرای امام رسیدیم، غلام آن حضرت بیرون آمده و گفت:علی بن ابراهیم و پسرش محمد وارد شوند. چون وارد شده و سلام کردیم، امام به پدرم فرمود:«یا علی! ما خلفک عنا الی هذا الوقت؟ «ای علی! چرا تا کنون نزد ما نیامده ای؟» پدرم گفت: ای آقای من! خجالت می کشیدم با این وضع نزد شما بیایم. وقتی از نزد آن حضرت بیرون آمدیم، غلام آمده و کیسه پولی را به پدرم داد و گفت:این پانصد درهم است، دویست درهم برای پوشاک، دویست درهم برای بدهی و صد درهم برای مخارج دیگر. آنگاه کیسه ای دیگر درآورده وبه من داد و گفت:این سیصد درهم است، صد درهم برای خرید مرکب و صد درهم برای پوشاک و صد درهم دیگر برای سایر هزینه ها، اما به کوهستان نرو بلکه به سوراء برو.   

  امام حسن عسکری(ع) در ۸ ربیع‌الاول سال ۲۶۰ قمری، در ۲۸ سالگی در سامرا به شهادت رسید و درکنار مرقد پدرش دفن شد. مدفن آن دو به حرم عسکریین مشهور است و از زیارتگاه‌های شیعیان در عراق به شمار می‌آید.      

انتهای پیام/