«رهیاب» بررسی کرد؛
موعودگرایی آموزهای فراتر از ادیان
موعودگرایی بهعنوان آموزه مشترک اکثر ادیان، نقش محوری و کلیدی در همۀ ادیان و مکاتب دارد. اصل نظریهٔ منجی موعود در قرآن قابلپذیرش است. گرچه تفسیر اندیشۀ منجی مدلول صریح آیات قرآن نیست.
به گزارش شبکه اطلاعرسانی «رهیاب»؛ اقبال روزافزون مردم جامعه ما به فرهنگ مهدویت و انتظار و عطش اقشار اقبال روزافزون مردم جامعه ما به فرهنگ مهدویت و انتظار و عطش اقشار مختلف بهویژه جوانان برای فراگیری معارف ناب مهدوی اقتضا میکند، رسانه بهویژه رسانههای اجتماعی مانند شبکههای اجتماعی با اهتمام بیشتری به این موضوع بپردازند و با ساخت برنامههای متنوع و جذاب و در عین حال برخوردار از محتوای مستدل، نیازهای مخاطبان خود را در این زمینه برآورده سازند.
هم چنین باید به این نکته توجه داشت در محتواسازی اگر بدون توجه به بایستههای تبلیغ و ترویج فرهنگ مهدویت محتوایی تولید گردد، چندان اثر مثبتی در جامعه داشته باشد.
شوروشوق ظهور منجی در سراسر جهان
در چند سال گذشته شوروشوق ظهور منجی در سراسر جهان و در میان همه اقوام ملل و مذاهب رشدی شتابان داشته و مباحث مربوط به آخرالزمان و منجیگرایی با سرعتی باورنکردنی گسترشیافته است پیروان اهلبیت در سرزمین اسلامی ایران نیز به مدد انفاس قدسی حضرت بقیه الله اعظم (عجلالله تعالی فرجه الشریف) به موضوع مهدویت و انتظار توجه روزافزونی داشته و عاشقان حضرت مهدی (عجلالله تعالی فرجه الشریف) گوشهگوشه این سرزمین را به مجالس ذکر یاد و نام آن عزیز تبدیل کردهاند.
اما امروزه در کشور ما کمتر مرکز علمی و آموزشی دیده میشود که در آن محفل، انجمن، کانون، گروه یا نشریهای باهدف تبلیغ و ترویج باور و اهداف مهدویت شکل نگرفته باشد، رسانههای عمومی اعم از صداوسیما، مطبوعات و بالخصوص شبکههای اجتماعی و فضای مجازی نیز با رشد بیشتری نسبت به تولید آثار دیداری و نوشتاری و شنیدنی مرتبط بافرهنگ مهدویت بهپیش میروند .
شرایط به وجود آمده موجب زنده شدن روح امید و سرزندگی در میان اقشار مختلف شده و باور به ظهور منجی موعود و گسترش فرهنگ غنی مهدویت را بیشازپیش در میان اقشار مختلف جامعه زنده ساخته است، با این حال بیمها و نگرانیها در مباحث اعتقادی و فرهنگی ایجاد کرده است.
فضای موجود رسانهای و فضای مجازی زمینه طرح اندیشههای انحرافی و دیدگاهها و نظریههای افراطی و تفریطی را در حوزه باور مهدی و فرهنگ مهدویت و انتظار فراهم ساخته است و بیم آن است که عدهای به دلیل نشناختن درست این باور و فرهنگ و نداشتن بینش عمیق در این زمینه یا تحتتأثیر برخی دشمنان دانا و دوستان نادان علاوه بر اینکه خود دچار آسیب و انحراف عقیدتی شوند، فرهنگ ارزشمند مهدویت را نیز دچار آسیب سازد. از این رو باید سازمانها و نهادهایی در باب ترویج فرهنگی تشکیل و از انحرافهای احتمالی پیشگیری نمایند.
موعودگرایی
موعودگرایی، آموزه مشترک بیشتر ادیان به شمار میرود و در همه ادیان و مکاتب، در کنار فرجامشناسی، نقشی محوری و کلیدی داشته و دارد.
اندیشۀ تشکیل جامعهای عاری از ظلم و ستم و تبعیض که در آن معیارهای عالی معنوی و انسانی حاکم باشد، از دیرباز در ذهن بشر از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار بوده و هست.
از زمانی که افلاطون در آرای خویش مدینۀ فاضله را عنوان میکند، تا قرنها بعد که این اندیشه بهصورت «یوتوپیا» یا شهر آرمانی در آثار نویسندگان و فلاسفه تجلی مینماید، میتوان جلوههای گوناگونی از چنین تفکری را بازیافت. این شخص در حقیقت همان منجی موعود است که در ادیان و فرهنگهای اقوام و ملل مختلف با تلقیها و نگرشهای گوناگون و به صورتهای متنوعی معرفی شده است.
اما همگی تقریباً در یک نکته متفقالقول هستند که نجاتبخشی خواهد آمد و آنان را از یوغ بندگی جباران و حاکمان زورگو رهانیده و جامعهای پر از عدل و داد را به وجود خواهد آورد. هندوها انتظار دهمین تجلی ویشنو یا کال کی را دارند بوداییها ظهور بودای پنجم را منتظرند یهودیان به جز مسیح نجاتدهندهای نمیشناسند مسیحیان، فارقلیط را میطلبند که عیسی مسیح مژدۀ آمدنش را داده است و بالاخره مسلمانان که قائل به ظهور حضرت مهدی (عجلالله تعالی فرجه الشریف) هستند.
اعتقاد مشترک به آمدن منجی موعود
بدین ترتیب اعتقاد مشترک به آمدن منجی موعود و بنیانگذار حکومت واحد جهانی بر اساس عدالت و آزادی، در ابعاد بسیار گسترده در کتب مقدسه و ادیان بزرگ به چشم میخورد و در این دنیای تاریک از ظلم و فساد دری را بهسوی نور امید و نوید ظهور مصلح جهانی بر دل جهانیان میگشاید.
معرفی منجی واقعی و حقیقی از نظر اسلام و قرآن کریم «مهدویت» یا اندیشه منجی موعود در اسلام، برگرفته از لفظ «مهدی» است، در اصطلاح، مهدی نام فردی از خاندان پیامبر اسلام است که رسول اکرم (ص) خود بشارت آمدن و عدالتگستری و منجی گری او، در جهان آینده را داده است.
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «امامان بعد از من دوازده نفر میباشند به تعداد نقباء بنیاسرائیل، و به تعداد حواریون عیسی (ع) هرکس که با آنها مخالفت کند، با من مخالفت کرده و کسی که آنها را انکار کند، مرا انکار کرده است. کسی که آنها را دوست بدارد و به آنها اقتدا کند، رستگاری و نجات به دست آورد، وگرنه گمراه و منحرف است. خوشا به حال کسی که دوست آنها بوده، و وای به حال کسی که مخالف آنها باشد» اصل نظریه موعود منجی در تفکر بشری بنا به آیات متعدد قران قابلقبول است، گرچه به لحاظ تفسیری اندیشه منجی موعود مدلول صریح آیات قرآن نیست و قرآن نامی از منجی نبرده است و البته چنین انتظاری از قرآن نیست که در این گونه موارد بهصراحت سخن گفته باشد، اما به طور مسلم برخی از آیات قرآن کریم یکی از سرچشمههای اندیشه مهدویت در اسلام است.
دیدگاه شیعه نسبت به منجی موعود
در دیدگاه شیعه، مهدی از مقام امامت برخوردار است، شیعیان امام مهدی (عجلالله تعالی فرجه الشریف) را از اهلبیت (ع) میداند، و بر این اساس جایگاه، اوصاف و حقوق اهلبیت (ع) چون «حق مودت» را که برگرفته از قرآن کریم و روایات است را برای امام مهدی (عجلالله تعالی فرجه الشریف) قائلاند.
بر اساس روایات امامان معصوم، ظهور و قیام حضرت مهدی (ع) در سطحی کلان رخ میدهد، و نجاتبخشی او جمعی است و مهمترین برنامه آن حضرت پایی عدالت در جهان است، موعود منجی بشریت و اختصاصی به منطقه، نژاد، مذهب و دین خاصی ندارد و برای نجات همه ظهور میکند «جهانشمول است»، با بررسی آیاتی نظیر آیات ۳۲ و ۳۳ سوره توبه «مبنی بر اراده خداوند بر تکامل نور اسلام» «جهانیشدن آئین اسلام و غلبه آن بر همه ادیان جهان» آیه ۵۵ سوره نور مبنی بر «وعده خداوند به صالحان و شایستگان بر خلافت و جانشینی روی زمین» آیه ۵۱ سوره غافر مبنی بر «یاری و حمایت قطعی خداوند از فرستادگانش» آیات ۱۰۵ و ۱۰۶ سوره انبیا مبنی بر «وعده الهی به فرمانروایی بندگان صالح و شایسته بر تمام جهان» آیه چهار سوره قصص مبنی بر «آینده مستضعفان و حکومت آنان بر سرتاسر کره خاکی» آیات ۲۸ و ۲۹ سوره سجده مبنی بر «روز قیام منجی بشریت» آیات ۱۷۱ و ۱۷۳ سوره صافات مبنی بر «وعده الهی در مورد نصرت و غلبه همهجانبه انبیا و فرستادگانش» آیه ۴۱ سوره حج مبنی بر «زمامداری و حکومت مؤمنان بر اساس پرستش حق نظام اجتماعی، اقتصادی و سیاسی دین حق» از تمامی این آیات شریف که ذکر گردید میتوان دریافت جهان روزی را در پیش دارد که حکومت مطلق دنیا به دست پاکام و صالحان خواهد افتاد و طبق روایات و نویدهای تمام انبیا الهی آن عصر درخشان که مورد انتظار بشر و همه مسلمانان جهان است، همان روز قیام منجی عالم بشریت و ظهور مهدی موعود خواهد بود.
فضای مجازی
در سالهای اخیر ارتباط از طریق فضای مجازی و اینترنت جایگاه قابلتوجهی پیدا نموده است و بهزعم محققان مختلف نقش اینترنت در توسعه کشورها غیرقابلانکار است، اینترنت به هسته مرکزی ارتباطات و روابط بین جوامع و انسانها تبدیل شده است.
جایگاه ویژه فضای مجازی و شبکههای اجتماعی بهعنوان یک رسانه پرنفوذ در عصر کنونی به مدد ویژگیهایی چون ضریب نفوذ بالا، قابلیت دسترسی وسیع، جذابیت، سرعت انتقال، ماندگاری درازمدت و هزینه پایین در قیاس با سایر ابزار رسانهای در آن حد است که بشر فعلی دانسته یا ندانسته بسیاری از اطلاعات موردنیاز خود را از این فضای رسانهای دریافت میکند.
ظهور و بروز فضای مجازی که در عصر کنونی مرزها را درنوردیده است، به صورتی که اذهان فعالان و نظریهپردازان حوزههای مختلف علمی و دینی را در ارتباط با مزایا و معایب و تاثیراتش به خود درگیر ساخته است، رشد خارقالعاده کاربران اینترنتی در اکثر کشورها آن هم در یک بازه زمانی اندک بهنوعی خبر از وجود نوعی رستاخیز رسانهای میدهد که بیشتر کشورها در سایر رسانههای مکتوب همچون مطبوعات با آن روبرو نبودهاند و لذا اهمیت بررسی این دست از رسانههای نوظهور را برای فعالان و نظریهپردازان حوزه رسانه بیشازپیش کرده است .
امروزه رسانههای گروهی و شبکههای اجتماعی در بستر اینترنت به سبب فراوان بودنشان به رسانههای فردی تبدیل شدهاند و از طرفی بهصورت یک جبهه عظیم فرهنگی درآمدهاند، جبهه فرهنگی به گستردگی همه کشورها، شهرها و خیابانها .
از طرفی بایستی توجه داشت که نظر به خواستگاه و مبدأ پیدایی اینترنت علیالخصوص فضای مجازی متأثر از نظام تفکر غربی است و همچنین به علت پر اهمیت بودن، چالشی بودن و جذاب بودن بحثوبررسی موضوعاتی همچون منجیگرایی، موعودگرایی، نگاههای آخرالزمانی و مقوله حکومت حضرت مهدی عجلالله تعالی فرجه الشریف لذا رسانههای مجازی غرب تمرکز ویژهای به این موضوع داشته و با اتکا بدان، جریان تبلیغاتی رسانه مسمومی با رویکرد مهدویت ستیزی با تمرکز ویژه بر قشر کودکان نوجوانان و جوانان به راه انداختهاند.
در واقع نظر به این مهم که حوزه اینترنت فضای مجازی آمادهترین فضا برای تغییر ملایم اما مستمر یک نظام فکری باور و عقیده بهسوی انحطاط و انحراف است غرب نیز بهصورت مستمر در حال استفاده از این بستر ملی جنگ نرم برای تحقیق اهدافش است.
منبع؛
قرآن کریم
شفیعی، رسانه و ترویج فرهنگ مهدویت،۸۹
عرب، میهن، منجی موعود در ادیان بزرگ اسلام، ۱۳۹۳، شماره ۱۱
انتهای خبر/