به گزارش خبرنگار گروه سیاسی شبکه اطّلاع‌رسانی «رهیاب»؛ علیرضا تقوی‌نیا در تحلیل طرح ۲۸ ماده‌ای ترامپ برای پایان جنگ اوکراین در یادداشتی برای «رهیاب» نوشت: این طرح با وجود اینکه به‌ظاهر با هدف برقراری صلح ارائه شده، در عمل شروطی دارد که بخش عمده آن به نفع روسیه تمام می‌شود. به گفته او، ترامپ تلاش دارد با خروج آمریکا از درگیری، مسئله جنگ اوکراین و حتی بحران ونزوئلا را هرچه سریع‌تر جمع‌بندی کند، اما از پیچیدگی‌های واقعی سیاست و امنیت اروپا آگاهی کافی ندارد.

جنگ اوکراین به‌طور مستقیم با امنیت ملی اروپا پیوند خورده است و کشورهای اروپایی به هیچ‌وجه حاضر نیستند بپذیرند روسیه در این جنگ پیروز شود. در طرح ترامپ حتی از اوکراین خواسته شده است علاوه بر مناطقی که اکنون در اشغال روسیه است، بخش‌های دیگری را نیز تخلیه کند؛ موضوعی که برای کی‌یف و اروپا کاملاً غیرقابل قبول است.

یکی از مشکلات اساسی این طرح محروم شدن اوکراین از بخش‌های شرقی خود است؛ مناطقی که دارای زمین‌های حاصلخیز، معادن ارزشمند و ظرفیت صنعتی گسترده هستند. او یادآور شد که بسیاری از بنادر مهم اوکراین نیز زیر کنترل روسیه قرار گرفته و حتی در طرح ترامپ تثبیت مالکیت روسیه بر شبه‌جزیره کریمه پیش‌بینی شده است.

 اگر پوتین احساس پیروزی کند و الگوی حمله به اوکراین را موفق بداند، ممکن است در آینده، پس از پایان دوران ترامپ، مجدداً دست به حملات جدید در اروپا بزند. بسیاری معتقدند در صورت تقویت موقعیت روسیه، احتمال اقدام نظامی علیه جمهوری‌های بالتیک یا حتی لهستان وجود دارد؛ سناریویی که اروپایی‌ها به‌شدت از آن نگران‌اند.

 روس‌ها از دوران شوروی به‌دنبال رساندن مرزهای خود به موانع طبیعی مانند کوه‌ها، دریاها یا رودخانه‌ها بوده‌اند تا امنیت بلندمدت به دست آورند. امروز نیز پوتین با مشاهده گسترش ناتو تا مرزهای روسیه، به‌ویژه در کشورهای بالتیک و فنلاند، بر پیشروی در جبهه غربی حساسیت بیشتری پیدا کرده است.

هرچند ترامپ ممکن است فشار بیاورد که اوکراین طرح صلح را بپذیرد، اما اروپا و دولت زلنسکی حاضر به چنین مصالحه‌ای نیستند. ترامپ نیز در اظهارات اخیرش گفته اگر اوکراین طرح را قبول نکند «بجنگد تا وقتی که توان دارد»، که نشان‌دهنده نگاه غیرواقع‌بینانه او به تحولات جنگ است.

از سوی دیگر روسیه نیز چندان از طرح ترامپ راضی نیست، زیرا خود را در موقعیت برتر می‌بیند و معتقد است می‌تواند با ادامه جنگ به اهداف گسترده‌تری برسد. به باور او، مسکو اگر فرصت پیدا کند تلاش می‌کند از طریق بلاروس به جنوب لیتوانی حمله کرده و کالینینگراد را به‌صورت زمینی به خاک روسیه متصل کند.

 در صورت پیشروی روسیه تا اودسا و اتصال به منطقه خودمختار ترانس‌نیستریا، اوکراین برای همیشه از دریا محروم خواهد شد و وابستگی‌اش به روسیه افزایش می‌یابد. به همین دلیل، اروپا اجازه نخواهد داد طرح صلح ترامپ اجرا شود و زلنسکی نیز آن را نخواهد پذیرفت؛ چرا که روسیه همچنان به‌دنبال تحقق اهداف راهبردی خود بوده و تا رسیدن به آن‌ها از جنگ دست نخواهد کشید.

نویسنده: علیرضا تقوی‌نیا، کارشناس مسائل سیاسی