فرزاد نویدی‌نیا در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی شبکه اطلاع‌رسانی «رهیاب»؛ پیرامون کریدور زنگزور و پیامدهای آن برای ایران اظهار کرد: کریدور زنگزور، محوری ارتباطی و مورد مناقشه است که طبق توافقنامه آتش‌بس ۲۰۲۰ قره‌باغ، ایجاد یک گذرگاه ترانزیتی بین سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان را از طریق خاک استان سیونیک ارمنستان پیش‌بینی می‌کند. این کریدور برای ایران که همواره به عنوان پل ارتباطی اصلی بین نخجوان و آذربایجان عمل کرده است، پیامدهای بسیار پیچیده و چندبعدی به همراه دارد.

وی افزود: از منظر تهدیدها، اصلی‌ترین نگرانی ایران، «قطع اتصال زمینی با ارمنستان و به تبع آن، با اتحادیه اقتصادی اوراسیا» است. این امر می‌تواند مسیر تاریخی و استراتژیک ایران به اروپا و روسیه را تحت تأثیر قرار داده و ایران را به حاشیه براند. به عبارت ساده‌تر، ایران ممکن است نقش ترانزیتی سنتی خود در منطقه قفقاز جنوبی را از دست بدهد.

عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی ادامه داد: از جنبه امنیت ملی، ایجاد این کریدور بدون نظارت و تضمین‌های بین‌المللی می‌تواند به معنی استقرار نیروهای ترکیه یا اسرائیل (به عنوان متحدان باکو) در مرزهای شمال غربی ایران تفسیر شود که یک «تهدید امنیتی وجودی» برای جمهوری اسلامی محسوب می‌گردد. نزدیک‌تر شدن بلوک ناتو به مرزهای ایران از این طریق، معادلات امنیتی منطقه را برای تهران دگرگون می‌کند.

وی گفت: همچنین، این پروژه می‌تواند به تشدید «جریان پان‌ترکیسم» تحت حمایت ترکیه دامن بزند که امنیت فرهنگی و قومی در مناطق شمال غرب ایران را تحت الشعاع قرار می‌دهد.

نویدی‌نیا به فرصت‌های کریدور زنگزور نیز اشاره کرد و افزود: در صورت مدیریت دیپلماتیک هوشمندانه، این کریدور می‌تواند به یک «فرصت» نیز تبدیل شود. اگر ایران بتواند به عنوان یک ناظر یا حتی شریک در این پروژه قرار گیرد، می‌تواند به شبکه کریدورهای منطقهای متصل شده و سهم خود از تجارت و ترانزیت بین‌المللی را افزایش دهد. این امر مستلزم آن است که ایران با استفاده از اهرم‌های نفوذ خود، تضمین کند که کریدور زنگزور به جای آنکه یک مسیر انحصاری باشد، به بخشی از «کریدور چندوجهی شمال-جنوب» تبدیل شود که منافع همه بازیگران، از جمله خود ایران و ارمنستان را تأمین کند.

وی در پایان گفت: موضع‌گیری ایران در قبال کریدور زنگزور یک بازی پیچیده دیپلماتیک است که بین محاسبه تهدیدهای امنیتی و فرصت‌های اقتصادی در نوسان است. آینده روابط ایران با ارمنستان، آذربایجان، ترکیه و روسیه تا حد زیادی به نتیجه این پرونده بستگی خواهد داشت.

انتهای خبر/